سابقه یک ربع قرن رقابت موسوي با خامنه اي

هاشمی رفسنجانی:« احمدآقا خبر دو نامه از آیت الله خامنه ای و آقای جلال الدین فارسی به امام را داد که در آنها از حمایت امام از یک جریان گله شده و خواستار توجه به جناح جامعه مدرسین حوزه علمیه قم (مخالفان میرحسین موسوی که روزنامه رسالت بلندگوی آنها بود) و… شده اند.»

آیت الله اسدالله بیات:« اعضای جامعه مدرسین نامه شدیداللحنی -علیه موسوی- به امام خمینی نوشته بودند. بعدها از حاج‌ احمدآقا شنیدم که این نامه آنقدر تند بود که امام نامه را به ایشان داده و گفته بودند به آقایان بگوئید ادب را از رادیو اسرائیل یاد بگیرند. یک‌ بار من و آیت‌الله طاهری در خدمت امام بودیم، ایشان فرمودند: اگر ترس از این نبود که مردم بگویند اینها خودشان را هم تحمل نمی‌کنند، دستور توقیف روزنامه رسالت را می‌دادم.»



"تورجان" نام یک وبلاگ است. دراین وبلاگ مطالبی نوشته می شود که عمدتا مربوط به روحانیون، حوزه علمیه قم، خاطرات دوران طلبگی است، اما از آنجا که فضای ایران فضائی سیاسی است، این وبلاگ و نویسنده آن نیز چه بخواهد و چه نخواهد نوشته هایش سمت گیری سیاسی نیز پیدا می کند. در مجموع وبلاگی است خواندنی، گرچه مدتی است گرَدِ توفان کودتا براین وبلاگ نیز نشسته است. البته نه به آن اندازه که بر وبلاگ دکتر خزعلی نشست و راه تنفسش را بست.

تورجان یکی از مقالات چند ماه پیش خود را منتشر کرده است. این مقاله بموقع خود برای مطبوعات نوشته شده بود اما منتشر نشد. بخش اول این مقاله شرحی است از موضع گیری های جامعه مدرسین حوزه علمیه قم که اکنون شیخ محمدیزدی بر مسند ریاست آن تکیه زده است. همان شیخی که بعد از آخرین نماز جمعه هاشمی رفسنجانی گفت که ایشان چکاره است که بگوید زندانی ها را آزاد کنید؟ البته مدتی است غایب است و درجلسه اخیر مجلس خبرگان هم شرکت نکرد که معلوم نیست درحالت اعتراضی است و یا در آستانه 80 سالگی بیمار شده است.

بخش دوم مقاله تورجان به سابقه اختلاف روحانیت سنتی مستقر در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و بویژه شخص محمد یزدی با میرحسین موسوی دارد. همچنین دراین بخش نکته دیگری برجسته می شود که از ویژگی های موقعیت میرحسین موسوی است. یعنی پایگاه موسوی درمیان روحانیون روشن بین حوزه و نسلی از طلبه ها و روحانیون رشد یافته در جمهوری اسلامی. این بخش از موقعیت مذهبی و اجتماعی موسوی، آن بخش را کامل می کند که مربوط می شود به پایگاه و اعتبار وی در میان فرماندهان غیر کودتائی و غیر میلیاردر شده سپاه پاسداران. از میان همین سرداران و فرماندهان که همگی آنها سابقه دوران جنگ با عراق را نیز دارند، جمعی در ستاد ایثارگران حامی موسوی در انتخابات اخیر حضور یافتند که بعد از کودتا برخی از آنها بازداشت نیز شدند. از جمله سردار "مقدم".

انتخاب بخش دوم مقاله تورجان با انگیزه آشنائی بیشتر با پایگاه میرحسین موسوی در میان روحانیون قم و ریشه های مخالفت 30 شماری از روحانیون حامی کودتا – از جمله شخص علی خامنه ای- با وی است. بخوانید:



«... داستان اختلاف جامعه مدرسین و میرحسین، داستانی به درازای ربع قرن است. سیاست های اقتصادی میرحسین در حوزه مخالفان مهمی داشت. اگرچه امام خمینی با همه قوا از میرحسین موسوی و کابینه اش حمایت می کرد، اما چند تن از بزرگان قم در کنار اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به طور جدی به مقابله با دولت موسوی برخاسته بودند. روزنامه رسالت که از سوی دو عضو با نفوذ جامعه مدرسین (آیت الله شرعی و مرحوم آیت الله آذری قمی) منتشر می شد، به تریبون اصلی مخالفان میرحسین بدل شده بود و او را به چالش می کشید. اعضای جامعه مدرسین نامه شدیداللحنی به امام هم نوشتند و گلایه های خود را بیان کردند .آیت الله اسدالله بیات که آن روزها به عنوان نایب رئیس مجلس از هوادران اصلی میرحسین شمرده می شد، در این باره گفته است:«جمعی از فعالان آن زمان نامه ای به امام خمینی نوشته بودند. بعدها من از حاج‌ احمدآقا شنیدم که این نامه آنقدر تند بود که امام نامه را به ایشان داده و گفته بودند به آقایان بگوئید ادب را از رادیو اسرائیل یاد بگیرند. در مجلس این ذهنیت وجود داشت که آقای آذری‌قمی نیز یکی از امضا کنندگان این نامه هستند.» (۳) بیات همچنین از مخالفت شدید امام با ارگان غیر رسمی جامعه مدرسین خبر می دهد:«یک‌ بار من و آیت‌الله طاهری در خدمت امام بودیم، ایشان فرمودند: اگر ترس از این نبود که مردم بگویند اینها خودشان را هم تحمل نمی‌کنند، دستور توقیف روزنامه رسالت را می‌دادم.»



هاشمی رفسنجانی هم از مخالفت های جامعه مدرسین سخن گفته است:« امام نامه جامعه مدرسین [ حوزه علمیه] قم را در مورد نارسائی های کشور فرمودند و اینکه از آنها طرح خواسته اند و آنها نتوانسته اند طرحی بدهند و می فرمودند آنها در متن کارها نیستند.» (۴) هاشمی همچنین در جای دیگری نوشته است:« عصر آقایان [محمد] یزدی و سیدجعفر کریمی از طرف جامعه مدرسین [حوزه علمیه قم] آمدند و برای تغییر دولت آقای [میرحسین] موسوی از من استمداد کردند. مشکلات را گفتم و گفتم نظر امام با آقای موسوی است و نمی‌شود با آن مخالفت کرد.» (۵)

امام همه جانبه از میرحسین حمایت می کرد و حتی صراحتاً گفت که مخالفان دولت موسوی قادر به اداره یک نانوایی هم نیستند. (۶) این حمایت قاطع موجب گله مندی منتقدان مهندس موسوی شده بود. هاشمی رفسنجانی در این باره گفته است:« احمدآقا خبر دو نامه از آیت الله خامنه ای و آقای [ جلال الدین] فارسی به امام را داد که در آنها از حمایت امام از یک جریان گله شده و خواستار توجه به جناح جامعه مدرسین [ حوزه علمیه قم] و… شده اند.» (۷)

حال پس از گذشت ربع قرن از آن روزهای پرتنش، میرحسین موسوی بار دیگر به صحنه برگشته و سودای ریاست جمهوری دارد . (توجه داشته باشید که زمان نگارش مقاله همانطور که در مقدمه نوشتیم مربوط به دوران پیش از رای گیری و کودتای انتخاباتی است) وجود چنین روابط تیره ای سبب شده که میرحسین عملاً از لیست کاندیداهای احتمالی جامعه مدرسین خارج شود. بویژه آنکه مدیریت حوزه و جامعه مدرسین، امروز در اختیار یکی از مهم ترین منتقدان موسوی یعنی آیت الله یزدی قرار گرفته است. ثبات رأی جامعه مدرسین و میرحسین، راه را بر هرگونه همکاری بست و جامعه مدرسین ترجیح داد که در برابر میرحسین، از احمدی نژاد حمایت کند تا بر مواضع گذشته خود نیز صحه گذاشته باشد.

پاورقی ها

۱- خاطرات آیت الله منتظری،ج۱، ص ۷۷۳

۲ - گفتگوی حجة الاسلام و المسلمین غروی با آخرین شماره « مردم و جامعه»

۳- گفتگوی اسدالله بیات با هفته نامه شهروند امروز

۴- خاطرات هاشمی، سال ۱۳۶۳، ص ۴۶۳

۵-خاطرات هاشمی، سال ۶۴، ص ۲۳۱

۶- صحیفه امام ج ۱۹ ص ۶۸

۷- خاطرات هاشمی، سال سال ۱۳۶۴، ص ۳۶۶