یک هفته بعد از آخرین تحریم آمریکا علیه جمهوری اسلامی، که روزنامه های هوادار دولت و صدا و سیما کوشیدند آن را یک شوخی بی حاصل نشان دهند، دولت احمدی نژاد در حالی که دست به چاپ اسکناس زده به فکر اعزام خیل جوانان بیکار ایرانی به کشورهای همسایه افتاده قصد دارد فعلا اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها را متوقف کند. در این حال چین تنها روزنه امیدی است که دولت با اعزام یک هیات نشان داد که همچنان دروازه های خود را به روی کالاهایش می گشاید تا جلو پدید آمدن قحطی و کمبود را بگیرد.
خبرها حاکی است دولت که در جریان موج گرانی ارز، از محل فروش ارز به قیمت بالاتر از هفته گذشته، چند صد میلیارد تومان برای صندوق دولت پول ساخت، آماده شده است که با ریختن پول های بی ارزش به حساب مردم آن ها را توجیه کند بدون آن که فعلا در صدد اجرای قانون باشد. وحشت از قطع یارانه ها و تن دادن به موج اعتراضات مردمی از هنگامی شدت گرفته که احمدی نژاد در دیدار با نمایندگان هوادار خود در مجلس از زبان آن ها شنید که هیچ قولی نمی دهند که با افزایش اعتراض ها و نارضائی ها همچنان هوادار دولت بمانند.
این جلسه که بعد از سفر احمدی نژاد به آمریکا برگزار شد، با تمام تلاش ها و مقدمات و در حالی که بعد از آخرین سخنرانی وی در سازمان ملل، جناح اصولگرا ناگزیر شد به حمایت از وی برخیزد، فقط با صد نماینده برگزار شد و هیچ یک از بزرگان مجلس حاضر نبودند. و همان جا احمدی نژاد از احتمال دست داشتن مخالفان دولت در فتنه های علیه هدفمند کردن یارانه ها گفت.
کارشناسان معتقدند آن چه "فتنه اقتصادی" خوانده می شد، برای دولتمردانی که تصور می کردند با دستگیری صدها دولتمرد، روزنامه نگار، دانشجو و فعال مدنی جنبش سبز را مهار کرده اند، درگیر موج تازه ای شده اند که از بدنه اجتماع بیرون آمده است.
نگرانی برای کشور
یک دولتمرد پیشین جمهوری اسلامی با ابراز نگرانی درباره سرنوشت کشور اظهار داشت مدیران دولتی در جلسات دربسته از نگرانی های خود می گویند اما بر اساس یک سیاست تعیین شده از بالا در اجتماعات از موفقیت ها می گویند چنان که رهبری هم هنگامی که پلیس مشغول به هم زدن صف متقاضیان ارز در خیابان هاست از این گفته است که ایران از جهت علمی و صنعتی چند سال دیگر نفر اول منطقه می شود.
به گفته این دولتمرد که نخواست نام وی برده شود اظهارات محمود احمدی نژاد در مورد بنیه مالی دولت، وضعیت بازار ارز و اوضاع اقتصادی کشور، مثل همیشه تلاش برای پنهان نگاه داشتن واقعیت های اقتصادی است که به نظر می رسد پنهان کردن آن دیگر غیرممکن شده است.
رئیس دولت در آخرین اظهاراتش در گرگان نوسانات جاری نرخ ارز را در بازار پول این کشور نتیجۀ اقدام کسانی دانست که به ادعای او قصد ایجاد اخلال در بازار ارز را دارند. و تأکید کرد که جای هیچگونه نگرانی نیست و حتا اگر تقاضای ارز ٥٠ برابر دیگر افزایش یابد دولت قادر است با اتکا به ذخایر موجود ارز (که به گفتۀ وی در طول تاریخ ایران بی نظیر است) هم نیاز عمومی به ارز را پاسخ دهد و هم طی سال ها کشور را به خوبی اداره کند
با وجود ادعاهای احمدی نژاد در مورد توان ارزی دولت، نه تنها نرخ آزاد دلار در روزهای گذشته به کمتر از ١١٠٥ تومان نرسید، بلکه فاصلۀ قیمت دولتی و قیمت آزاد دلار هم اکنون بیش از چند تومان نیست. کاهش اندکی نیز که در قیاس با روزهای ملتهب هفته گذشته در نرخ ارز مشاهده شد، بیش از آنکه نتیجۀ تمهیدات بانک مرکزی باشد، پی آمد کاهش بهای دلار در بازارهای جهانی است.
صف های طویل
خبرگزاری فارس، هوادار دولت در گزارشی از صف های طویل متقاضیان ارز تا پاسی از شب در مقابل بانک ها و برخی صرافی ها که دلار را به قیمت دولتی می فروشند خبر داده است. همین منبع می افزاید که ازدحام جمعیت در مقابل صرافی های بانک های ملت و ملی به حدی است که صف متقاضیان ارز به چند خیابان دورتر کشیده شده است.
منابع رسمی دیگر در تهران می افزایند که صرافی های بانک ملی و ملت که دلار را تا صبح روز یکشنبه تا سقف ٣٠ هزار دلار عرضه می کردند، ساعاتی بعد این سقف را به ٣ هزار دلار کاهش دادند. در این حال، بازرسان بانک مرکزی نیز مرتب نرخ ارز را در صرافی های حدفاصل چهارراه استانبول و میدان فردوسی رصد و با صرافانی که نرخ رسمی بانک مرکزی را در خرید و فروش ارز رعایت نمی کنند شدیدا برخورد می کنند.
گزارش خبر آن لاین هم نشان داده است که سهمیه بندی ارز از سوی صرافی بانک ها و بسیاری از صرافی های تحت نظارت بانک مرکزی در بازار آزاد ارز موجب شده تا برخی از مشتریان ارز و برخی دلالان برای تهیه ارز ضروری مورد نیاز خود و یا بر اساس انگیزه های سوداگرانه دست به کار اجاره کارت ملی افرادی شوند که نیازی به خرید ارز ندارند.
در حالی که پیشتر اعلام شده بود که صرافی های بانک ها در ازای ارایه هر کارت ملی تا 30 هزار دلار به هر مشتری ارز خواهند فروخت، اما در عمل برخی مراجعه کنندگان به شعب بانک ها تنها موفق به خرید حداکثر 3 هزار دلار ارز شده اند. همچنین صرافی های عرضه کننده ارز تحت نظارت بانک مرکزی هم معمولا بیش از 1 هزار دلار به هر فردی که کپی و اصل کارت ملی خود را به همراه دارد، نمی فروشند.
در زمانی که هر چه وضعیت اقتصادی بدتر می شود دامنه رجزخوانی دولتمردان هم گسترش می گیرد به تقاضای دولت که خواستار چاپ اسکناس شده بود بانک مرکزی برخلاف تبلیغات قبلی خود علیه چک پول ها، اعلام داشت چک پول های دویست هزارتومانی چاپ کرده و در خزانه دارد که در صورت احتیاج دولت تحویل دهد.
این در حالی است که پیش بینی شده در روزهای آینده دلار ایران در بازار ایران به بالاتر از دوهزار و پانصد تومان برسد. روندی که تاکنون سعی شده مخفی نگاه داشته شود.
واگذاری بنادر
در همین حال در لابه لای اخباری که در روزنامه های تحت سانسور و سایت های اصولگرایان مستقل درج می شود نشانه های بررنگی بر وخامت اوضاع دیده می شود. از آن جمله است سفر وزیر اقتصاد به چین در راس یک هیات که عده ای از نمایندگان هوادار دولت مجلس هم در آن بوده اند و گفتگوهائی برای دادن امتیازات بزرگ به چین که در حال حاضر تنها کشور خارجی است که قادرست در مقابل خرید نفت ایران کالا به کشور صادر کند.
از جمله واگذاری بندر شهید رجائی بزرگ ترین بندر وارداتی کشورست که سایت پارسینه نزدیک به اصولگرایان به شدت با آن مخالفت کرده است. - جناب مطور زاده عدد ده ميليون كانتينر در سال را مطرح كرده اند كه در حال
به نوشته این سایت در هيچ بندر بزرگ و سامان يافته اي در دنيا، زمام امور بندري به يك كشور خارجي سپرده نشده است، بايد پرسيد كه آيا به صرف اينكه كشورمان با چيني ها روابط اقتصادي بزرگي دارد آيا عقلاني است كه زمام اداره و اپراتوري بزرگ ترين بندر تجاري كشورمان را نيز به آنها بسپاريم؟
به نوشته این سایت اولين گام چيني ها در ورودشان به بنادر كشورمان، آنها در تمامي سودهاي اقتصادي ناشي از ورود و خروج كالا به اين بندرگاه شريك مي شوند! اما تحقق قول 10 ميليون كانتينري آنها دست كم زماني معادل 5 تا 10 سال فرصت را مي طلبد كه ممكن است بهانه تحريم ها، صرفا منجر به بهره برداري آنان از سود بنادر كشورمان شده و قول آنها نيز هرگز جامه عمل به خود نبيند.
کارشناسان می گویند مشکل دیگر این است که بندر شهيد رجايي بواسطه موقعيت استراتژيك و منحصر بفردش از شرايطي برخوردار است كه واگذاري عمليات آن به يك كشور خاص مي تواند موجب پيامدهاي سياسي و امنيتي نيز شود.
سایت پارسینه یادآوری کرده که همين چين بود كه با وجود بازار گسترده اي كه دو دستي در اختيارشان قرار داديم در فرآيند تحريم ها با مستكبران غربي همسو شده و عرصه را در بسياري از زمينه ها به كشور تنگ كردند از سوي ديگر بخش خصوصي فعال در بندر شهيد رجايي كه با تكيه بر سرمايه هاي داخلي بيش از 4 هزار اشتغال را در اين بندر فراهم كرده، اين توانايي را براي در دست گرفتن اپراتوري دوم اين بندرگاه كه از امنيت و تضمين هاي كافي براي ارائه نيز برخوردار است، در خود مي بيند.
اعزام کارگر
اما برنامه ریزی دولت از سر ناچاری است چنان که در کشوری که رییس جمهورش به مردم گلستان میگوید ما برای مدیریت جهان دعوت شده ایم وزیر کارش اعلام می دارد مشغول مذاکره برای فرستاده کارگر به کشورهای اطراف هستیم.
عبدالرضا شيخ‌الاسلامي در گفت‌وگو با مهر درباره برنامه‌هاي وزارت كار و امور اجتماعي براي فراهم‌شدن زمينه اعزام نيروي كار به خارج از كشور گفت: به دليل عرضه نيروي كار ساده و ارزان از سوي برخي كشورها مانند هندوستان، فيليپين، افغانستان و چين ايران نتوانست موفقيت زيادي را طي سالهاي گذشته در حوزه نيروي كار ساده كسب كند.
وزير كار و امور اجتماعي با تاكيد بر اينكه قرار است جوانان اين مملكت بروند در كشورهاي هدف و مشغول به كار و فعاليت شوند گفته است حال جدا از جنبه‌هاي اقتصادي، امكانات، جنبه‌هاي روحي، رواني و فرهنگي، دانستن زبان، حرفه، آمادگي براي ترك وطن، رفتن در كشور مقصد و تحمل دوران غربت به انضمام مسائلي كه كار در غربت براي يك نفر ايجاد مي‌كند نيز بايد مورد توجه قرار گيرد.
عراق به جای ایران در بازار نفت
در همین زمان به نوشته روزنامه آفرینش وزير نفت عراق، حسين شهرستاني در مورد ذخاير نفتي اين کشور، اين کشور جايگاه جهاني ایران را در ذخاير نفتي در سطح جهان و همچنين سازمان اوپک از آن خود کرد.
شهرستاني ذخاير نفتي در ميدان هاي نفتي عراق را در مجموع دست کم 143/1ميليارد بشکه نفت اعلام کرد که بيش از 24 درصد بيشتر ازآماري است که تا کنون به حساب مي آمد.در اين راستا اينک اين کشور در فهرست بين المللي کشورهاي داراي ذخاير نفت پس از عربستان سعودي، ونزوئلا و کانادا از مقام پنجم به چهارم رسيد و در سازمان اوپک نيز پس از عربستان و ونزوئلا جايگاه سوم را از آن خود کرد.
به نوشته این روزنامه اعلام جديد وزير نفت عراق در مورد ذخاير نفت اين کشور بي شک تاثيرات مهم کوتاه مدت وبلند مدت داخلي وخارجي در اين کشور و منطقه وهمچنين کشور ما بر جاي خواهد گذارد تاثيراتي که بيشک بر توانايي اين کشور در ابعاد اقتصادي وسياسي خواهد افزود و روند جلب سرمايه گذاري خارجي را در بخش انرژي اين کشور گسترش خواهد داد .در اين بين بايد ياد اور شد که عراق در دو سال گذشته کوشيده تا با ديپلماسي انرژي قدرتمندي تقريبا تمام شرکت هاي بين المللي و فعال در حوزه نفت را به اين کشور گسيل دارد روندي که با سرمايه گذاري افزون قرار است روياي رقابت با عربستان درزمينه توليد نفت را با توليد 12 ميليون بشکه تحقق بخشد روندي که بيشک در سالهاي اينده ايران را در زمينه توليد نفت پشت سر خواهد گذارد و متنابع با آن سهميه اين کشور را در سازمان کشورهاي توليد کننده نفت(اوپک) افزايش خواهد داد.
از انجا که کشور عراق در نزديکي مرز ايران داراي 12 ميادين نفتي مجنون، سيبا، سندباد، هويزه، الشهابي، م، جريا پيکا، چيا سرخ، نفت خانه و..و ما نيز داراي 7 ميدان نفتي مشترک با اين کشور به نام هاي دهلران، پايدار غرب، نفت شهر، يادآوران، آزادگان، اروند و آذر هستيم هر گونه فعاليت نفتي اين کشور در حوزه اکتشاف نفت وگاز افزايش توليد وصادرات بويژه در ميدان هاي مشترک با ايران و ميدان هايي نزديک به مرز با ايران مسلما بر روي منافع ملي واقتصادي کشور تاثير خواهد گذارد.بطور مثال برنامه افزايش توليد و اکتشاف نفت در عراق جايگاه اين کشور را در اوپک تقويت کرده و سهم صادراتي اين کشور را افزون مي کند در اين حال اگر اين برنامه افزايش توليد از ميدان هاي مشترک با ايران باشد تاثيري دوچندان و منفي بر روي منافع ما مي گذارد و اين يعني تکرار تجربه تلخ بهره برداري از مخازن مشترک با ديگر همسايه جنوبي امان قطر که سالهاست به زيان کشورمان ادامه يافته است.
