به دنبال انتقاد همه جانبه سران جناح حاكم از تعيين "نمايندگان ويژه" توسط احمدي نژاد، رئيس دولت دهم روز گذشته بهش یوه خود آنان را از پست شان بركنار كرد و در عوض آن ها را به عنوان مشاور برگزيد. تصميمي كه ظاهرا وزير امور خارجه را از اعلام استعفا منصرف كرده است. با اين حال يك سايت نزديك به دولت به بهانه پيوستن ديپلمات هاي ايراني به جنبش سبز انتقادات شديدي به وزارت امور خارجه وارد كرده است.
محمود احمدي نژاد روز گذشته مجبور شد شش بار نامه بنويسد، شش شخصيت سياسي را مورد مخاطب قرار دهد، آن ها را بركنار كند و پست هاي جديد براي آن ها در نظر گيرد. رئيس دولت مستقر ديروز نامه هايي با متن مشابه به نمايندگان ويژه خود در اقصي نقاط دنيا نوشت تا به آن ها بگويد از اين پس نه نماينده ويژه او، بلكه مشاوران وي هستند. مخاطبين اين نامه ها عبارت بودند از رحيم مشايي، بقايي، حسيني، عباسي، آخوند زاده و ظهره وند.
گفته می شود محمود احمدي نژاد قصد داشت با تعيين نماينده ويژه در خاورميانه و برخي ديگر از حوزه هاي استراتژيك بين المللي، تعيين دكترين ديپلماسي جمهوري اسلامي را از وزارت امورخارجه به دفتر خود در خيابان پاستور منتقل كند. هر چند به نظر مي آيد پس از فشارهاي همه جانبه جناح راست، ناچار شده است پرچم سفيد را بالا برد و راه دیگری برای اجرای طرح های خود برگزیند.
بزرگترين مخالف این طرح آيت الله علي خامنه اي بود. پس از آنكه در آخرين روزهاي مرداد ماه محمود احمدي نژاد، اسفنديار رحيم مشايي را به عنوان نماينده ويژه خود در خاورميانه تعيين و تمامي دستگاه ها و نهادهای مربوطه را موظف كرد در طراحی و اجرای سیاست های راهبردی خاورمیانه به اسفندیار رحیم مشایی یاری برسانند، رهبر جمهوري اسلامي وارد ماجرا شد.
خامنه اي: وزارت امورخارجه مسئول است
آیت الله خامنه ای اوايل شهريور در ديدار با هیأت دولت دهم صراحتا "وزارت امور خارجه "رامسئول هدایت منسجم و برنامه ریزی شده "همه مسائل" سیاست خارجه و روابط با دیگر کشورها معرفي كرد.
این سخن در شرایطی مطرح شد که به طور سنتي اين رهبر جمهوري اسلامي است كه سياست هاي اصلي خارجي را تعيين مي كند و وزراي امورخارجه جمهوري اسلامي در مسائل كلان بايد نه مواضع روساي جمهور بلكه موضع آيت الله خامنه اي را "فصل الخطاب" قرار دهند. بر اساس همين سنت، وزير امورخارجه كابينه ـ در كنار وزير اطلاعات و وزير كشور- پيش از معرفي به پارلمان مورد تاييد مقام رهبري قرار می گيرد.
متكي: بر شاخه نشسته اند و بن مي برند
موضع گيري رهبر جمهوري اسلامي دلگرمي منوچهر متكي وزير امورخارجه را به همراه داشت. وي در اظهاراتي بي سابقه تصميم جديد محمود احمدي نژاد را مصداق بارز "بر شاخه نشستن و بن بريدن" ناميد و آن را در راستاي تضغيف دستگاه ديپلماسي توصيف كرد. منوچهر متكي به ویژه این را نیز گفت که در اين مورد نظر آيت الله خامنه اي "فصل الخطاب" است.
وزيرامورخارجه و ديگر مخالفان تصميم بحث برانگيز رئيس دولت از آن جهت خوش شانس بودند كه نماينده ويژه احمدي نژاد در آسيا سخناني گفته بود كه باعث تيرگي روابط جمهوري اسلامي و تركيه شد. حميد بقايي - رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري - در كنفرانسي كه به بهانه کنفرانس هفتادمین سالگرد حمله متحدین به ایران برگزار شده بود گفته بود: "دولت امپراطوری عثمانی صد سال قبل علیه گروهی از ارمنی‌ها نسل کشی کرد." اظهاراتي كه خشم شديد مقامات تركيه را به همراه داشت و خواستار توضیح جمهوري اسلامي شد.
اين همه باعث شد تا منوچهر متكي به انتقاد از نماينده ويژه احمدي نژاد بپردازد و سخنان وي را "نسنجيده" بخواند: "مشخص نيست آقاي بقايي بر اساس كدام مسووليت و از چه جايگاهي اينگونه سخنان نسنجيده را بيان مي كند، در حالي كه هنوز آثار منفي اظهارات اخير ايشان كه موجب بروز مشكل در روابط خارجي شد، از بين نرفته است."
استعفاي متكي؟
در همین حال شايعات مبني بر وجود اختلافات ميان منوچهر متكي و محمود احمدي نژاد آن قدر بالا گرفت كه گفته شد متكي قرارست از سمت خود کنار رود. اینک امابه نظر مي رسد تصمیم به بركناري نمايندگان ويژه، رضايت متكي را موجب شده است. ساعاتي پس از انتشار نامه هاي شش گانه رئيس دولت، وزير امورخارجه در يك كنفرانس مطبوعاتي در پاسخ به پرسش ها پيرامون شايعه استعفا از وزارت خارجه تصريح كرد: "ما به شايعاتي كه عمدتا در خارج از كشور با اهداف خاص سياسي مرتبط با منافع كشورمان مطرح مي‌شود جواب مي‌دهيم. شايعات ديگر چندان در اولويت‌ها براي پاسخگويي نيست."
برخی بر این باورند که استعفاي منوچهر متكي از وزارت امور خارجه براي دستگاه ديپلماسي جمهوري اسلامي خطرناک است؛ آن هم در شرايطي كه در روزهاي اخير ديپلمات هاي ايران در اروپا از سفارتخانه هاي جمهوري اسلامي استعفا مي دهند و به جنبش مخالفان دولت مي پيوندند.
استعفاي ديپلمات ها و ضعف وزارتخانه
در همين ارتباط روز گذشته سايت رجا نيوز كه از مواضع رئيس دولت حمايت مي كند، با اذعان به استعفاي ديپلمات هاي ايراني در قاره سبز آن را مرتبط با "ضعف" وزارت امورخارجه در "کادرسازی نیروهای انقلاب" دانسته است.
رجانيوز تعيين نمايندگان ويژه رئيس جمهور را نيز در براي "ترميم" نقاط ضعف وزارت امورخارجه توصيف كرده و نوشته است: "گفته می‌شود یکی از اهداف رئیس‌جمهور در انتصاب نمایندگان ویژه بر اساس اصل 127 قانون اساسی نیز ایجاد زمینه برای ترمیم همین نقاط ضعف و در دستور کار داشتن رویکردهای تحولی در وزارت امور خارجه است. اگرچه برخی از مصادیق در نظر گرفته شده به‌دلیل سوابق اجرایی و اظهارنظرهای جنجالی خود احتمالاً تنها به حاشیه‌ها خواهند افزود."
توكلي: تصميم احمدي نژاد قانون شكني است
گفتني است با بالا گرفتن اختلافات ميان متكي و احمدي نژاد و احتمال استعفاي متكي، ديگر چهره هاي سياسي جناح راست نيز فشار بر احمدي نژاد را آغاز كردند. احمد توكلي در صف مقدم قرار گرفت. وي به عنوان رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، در نامه اي به محمود احمدي نژاد با انتقاد از انتصابات جديد وي، این تصميمات را "قانون شكني" ناميد و افزود: "آیا به این ترتیب جایی برای وزارت خارجه، شورای امنیت ملی، دبیر‌خانه آن و وزارت اطلاعات باقی گذاشته‌اید."
نماينده اصولگراي مجلس هشتم در اين نامه همچنین صلاحيت اين نمايندگان براي پست هاي جديد را به چالش كشيد و آن ها را ماموران سابق اطلاعات نام نهاد و گفت: "خوب است سوابق علمی و تجربی آقای مشایی و آقای بقائی را به آگاهی ملت شریف ایران برسانید تا معلوم شود مأمور سابق وزارت اطلاعات و رئیس دفتر فعلی رئیس جمهور که حدود ده شغل دیگر را هم بر عهده گرفته، یا مأمور سابق وزارت اطلاعات و معاون گردشگری فعلی چه صلاحیتی دارند که همه نهادهای ذیربط فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی باید در خدمت آنان قرار گیرند."
همزمان 122 نماينده مجلس نيز در تذكري مشترك به محمود احمدي نژاد وي را به "موازي كاري" در سياست خارجي متهم كردند و از وي خواستند از نظرات آیت‌الله خامنه‌ای در مورد تمرکز فعالیت‌های دیپلماسی در وزارت خارجه "تبعیت" کند.
--------------------------------------------------------------------------------
No comments:
Post a Comment