ایران و سوریه محدوديت شبکه های اجتماعی را بيشتر کرده اند

ایران و سوریه محدوديت شبکه های اجتماعی را بيشتر کرده اند


صدای آمریکا: نشنال روزنامه انگليسی زبان امارات متحده عربی زير عنوان "توئيتر و فيس بوک سلاح هائی جديد در اعتراض های خاورميانه" می نويسد تصاوير فوری و برقی است. بزرگترين تظاهرات مصر طی سه دهه اخير عملا با عکس هائی که مردم با استفاده از تلفن های همراه می گيرند و روی توئيتر، رسانه اينترنتی مستقر در آمريکا می گذارند، در سراسر جهان منعکس می شود.



سازمان دهی تظاهرات به نظر می رسد بيشتر با فعالان اينترنتی بدون رهبرانی است که سراغ فيس بوک، وب سايت ديگری رفته اند که محبوب و علاقه انبوهی از مردم است. اين فعالان خواستار قيامی مردمی در پيام های خود می گويند "ما بايد به دنيا نشان دهيم ترسو ومطيع نيستيم".

سرنگونی سريع و غير مترقبه رژيم ۲۳ ساله زين العابدين بن علی در تونس، و طغيان های گسترده مردم در مصر اين بحث را به ميان آورده است که شبکه های اجتماعی تا چه حد می توانند دولت ها رادر نقاط مختلف جهان به چالش بگيرند.



محدوديت های اينترنتی در منطقه موضوعی غيرعادی نيست. اما تهران و دمشق طی هفته گذشته اين محدوديت ها را شديد تر کرده اند. مقامات سوريه روز چهارشنبه برنامه هائی را قدغن ساختند که دسترسی به فيس بوک را از طريق تلفن های همراه ممکن می ساخت. در ايران نيز برای مقابله با شبکه های اجتماعی متهم به اشاعه جاسوسی و آشوب، يکشنبه گذشته رسما يک واحد پليس ويژه اينترنت به راه افتاده است.



در مصر دسترسی به توئيتر ازعصر سه شنبه مسدود شد، و روز چهارشنبه گزارشها حاکی از آن بود که فيس بوک نيزمتناوبا مسدود می شود، هرچند که مقامات مصری هرگونه مسئوليتی را در اين زمينه تکذيب می کنند.



فعالان مصری روز چهارشنبه با ارائه و تکثير اطلاعات و راهنمائی های فنی به مقابله با اين موانع برخاستند و راه را برای سازمان دهی به اعتراض ها هموار ساختند.

دراين ميان گروهی از هکرهای موسوم به "ناشناس ها" که پيشتر در اين ماه به وب سايت های دولت تونس حمله کرده بودند، ديروز به مقامات مصری هشدار دادند که اگر دسترسی معترضين را به اينترنت مسدود کنند، با اقدامات تلافی جويانه آنها مواجه می شوند.



بعضی از منتقدين نسبت به استفاده از واژه "انقلاب توئيتری" در توصيف وقايع تونس و مصر نظری توام با شک و ترديد دارند و می گويند شبکه های اجتماعی در سرنگونی دولت بن علی نقشی تعيين کننده نداشته اند. آنها استدلال می کنند تغيير و دگرگونی کماکان مستلزم و ناشی از حضور و اعتراض مردم در خيابان هاست، و نشستن پشت کامپيوترو فرستادن پيام رژيم را عوض نمی کند.



بعضی ها فراتر می روند و می گويند رژيم هائی نظيرايران اوضاع را به سود خود عوض کرده اند و با استفاده از اينترنت ناراضيان را رديابی و توقيف می کنند. بعلاوه اين دولت ها با ورود به شبکه های اجتماعی از امکانات آنها برای مقاصد تبليغاتی خود و ارعاب مخالفان استفاده می برند.



بسياری از کارشناسان امور خاورميانه استدلال هائی اين چنين را رد می کنند. البته آنها موافق اند که التهاب منجر به دگرگونی در تونس ناشی از عواملی مختلف از جمله ترقی قيمت ها، فقر، بيکاری، شکاف طبقاتی و نارضائی از حکومتی بی اعتنا به خواست های مردمی بود. اما رسانه های جديد اجتماعی نيز در نقش يک عامل سرعت دهنده و اجتناب ناپذير به سازمان دهی اعتراض ها و منعکس ساختن خواست های معترضين در داخل و خارج کمک کرده اند. بعضی ها حتی نقش اينترنت را با نقشی مقايسه می کنند که راديوی آمريکائی اروپای آزاد در کمک به فروريختن ديوار برلين ايفا کرده است.