صالحی که پیش از این رئیس سازمان انرژی اتمی ایران بود، پس از برکناری جنجالی منوچهر متکی از سوی محمود احمدی نژاد به عنوان سرپرست این وزارتخانه تعیین شده بود. او دهمین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی پس از انقلاب بهمن 1357 است.
انتخاب صالحی به عنوان وزیر امور خارجه در شرایطی توسط نمایندگان مجلس هشتم صورت گرفت که برخی منابع خبری در روزهای گذشته از ممنوعیت ورود او به 27 کشور عضو اتحادیه اروپا خبر داده بودند.
بی بی سی فارسی چهار روز پیش گزارش داد که نام گزینه پیشنهادی دولت ایران برای بر عهده گرفتن مسئولیت وزارت امور خارجه در فهرست تحریم هایی قرار دارد که وزیران امور خارجه 27 کشور عضو اتحادیه اروپا تابستان امسال، علاوه بر تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه حکومت ایران تصویب کرده اند.
بنا بر این گزارش، نام علی اکبر صالحی در ردیف پانزدهم این فهرست قرار دارد و "دربرگیرنده شخصیت حقوقی او به عنوان رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیست و در عمل شخص او را هدف قرار می دهد."
بر مبنای این محدودیت، وزیر امور خارجه جدید جمهوری اسلامی اجازه ورود به کشورهای عضو اتحادیه اروپا را ندارد و دولت های این کشورها حق دارند در صورت ورود او به خاک خود، وی را بازداشت و یا از کشور خود اخراج کنند.
البته بی بی سی فارسی همزمان با انتشار این گزارش در گفت‌وگو با یک حقوقدان بین المللی ایرانی، خبر از آن داد که مشکل ممنوع الورودی آقای صالحی به خاک اتحادیه اروپا آنقدرها هم جدی نیست که نتوان آن را به گونه ای حل کرد.
به گفته گیو میرفندرسکی، برای جلوگیری از چنین برخوردی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی باید پیش از عزیمت به کشورهای عضو اتحادیه اروپا درخواست "مصونیت موردی" کند.
مطابق این قانون، شخص تحریم شده بنابر وظیفه یا ماموریت مشخص کاری وارد خاک اتحادیه اروپا می شود و اخراج یا دستگیری او توسط دولت های عضو این اتحادیه منتفی خواهد بود.
این وضعیت در مورد سفر احتمالی این فرد به ایالات متحده آمریکا برای حضور در اجلاس رسمی مرتبط با سازمان ملل هم وجود دارد.
گیو میرفندرسکی همچنین افزوده که با توجه به تغییر سمت آقای صالحی از ریاست سازمان انرژی اتمی به وزیر امور خارجه، این "امکان وجود دارد" که اتحادیه اروپا نام او را به طور کلی از فهرست شخصیت های تحریم شده خارج کند.
این در حالی است که محمد کوثری، عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس با تهدید کشورهای اروپایی به "اقدام متقابل" در صورت راه ندادن صالحی به خاک خود، گفته است که "اتخاذ چنین تصمیمی از جانب مسئولان اتحادیه اروپا كار عاقلانه ای نیست."
"از نتایج سحر"
محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری اسلامی که در جلسه دیروز مجلس حاضر شده بود تا در دفاع از وزیر پیشنهادیش سخن بگوید، قسمت عمده سخنان خود را به جای دفاع از صالحی به صحبت درباره هدفمندکردن یارانه ها و آنچه "اندیشه جهانی انقلاب اسلامی" نامید، اختصاص داد.
با وجود این، احمدی نژاد در سخنان کوتاهی که در دفاع از صالحی بیان کرد، او را "برادري مومن و عميقا معتقد به آرمان‌ها، پيگير، عالم و با تجربه و مسلط بر مسائل بين‌الملل و با يك كارنامه روشن در خدمت انقلاب اسلامي و آرمان‌هاي الهي" خواند و در عین حال خواستار ایجاد "تحول کامل" در ساختار وزارت امور خارجه متناسب با "ماموريت امروزي تاريخي ملت ايران" شد.
او گفت که: این مسئولیت در عرصه سياست خارجي يك مسووليت "آرماني، مكتبي، الهي و تاريخي است" و ما بايد خود را آماده كنيم براي مواجه شدن و البته مديريت كردن و هدايت كردن "تحولات بزرگي كه در راه است."
احمدی نژاد افزود که در حال حاضر "گوشه‌اي از این تحولات را مي‌بينيم."
به گفته او، اين تازه "آغاز رها شدن انرژي متراكم شده در بشر" از قبل انقلاب اسلامي است و تازه سر باز كرده است و آغاز راه است: "باش تا صبح دولتت بدمد كاين هنوز از نتايج سحرست."
رئیس جمهوری اسلامی در پایان سخنرانی خود گفت که: ما نيازمند سياست خارجي فعال، شفاف، مقتدرانه، اثرگذار و ضابطه‌مند هستيم.
در این جلسه مصطفی کواکبیان، داریوش قنبری از فراکسیون اقلیت، علی مطهری از فراکسیون اصولگرایان و محمد عثمانی در مخالفت با گزینه پیشنهادی برای وزارت امور خارجه سخن گفتند.
در مقابل حسین سبحانی نیا، علاءالدین بروجردی، زهره الهیان و اکبر رنجبرزاده (هر چهار تن از فراکسیون اصولگرایان) در دفاع از علی اکبر صالحی به بیان دیدگاه های خود پرداختند.
برنامه‌های وزیر متولد کربلا
گزینه پیشنهادی احمدی نژاد برای وزارت امور خارجه نیز در سخنانی دستگاه ديپلماسي كشور را نيازمند "يك خيزش تحول‌آفرين جديد" دانست و گفت:در صورت تصدي وزارت امور خارجه شعار بنده ديپلماسي تحول‌آفرين و روابط خارجي عدالت‌محور است.
صالحی "گسترش و تعميم روابط با كشورهاي آفريقايي، همكاري فراگير با آمريكاي مركزي، جنوبی و لاتين، برقراري رابطه‌ي دو جانبه با كشورهاي عضو اتحاديه‌ي اروپا بر اساس احترام متقابل، مقابله با هجمه برنامه‌ريزي شده دشمنان، شكستن ساختارهاي بين‌المللي و جايگزيني ساختارهاي جديد در سازمان ملل، تقويت فن‌آوري‌هاي نوين به ويژه فن‌آوري‌هاي سايبري" را "اهداف اصلی" خود در وزارت امور خارجه عنوان کرد.
او همچنین "پرونده هسته ای" را یکی از "موضوعات اصلی" سیاست خارجی کشور دانست.
وزیر جدید امور خارجه، مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی را مستند به "مفاهيم قرآن كريم، سيره پيامبر و آموزه‌هاي مكتب اهل بيت" دانست و گفت: "دستگاه ديپلماسي كشور با بهره‌مندي از آموزه‌هاي تعالي‌بخش اسلام، انديشه‌هاي امام راحل و ارشادات مقام معظم رهبري، تحقق اهداف و آرمان‌هاي نظام جمهوري اسلامي را در چارچوب قانون اساسي پیگیری می کند."
صالحی سپس "صيانت از امنيت و منافع ملي، پاسداري از حقوق كشور، ترويج پيام معنوي انقلاب اسلامي، تحكيم جايگاه جمهوري اسلامي ايران در تعاملات سياسي و اقتصادي منطقه و جهان از رهگذر مشاركت در مديريت جهاني، نهادينه نمودن و دفاع از فرهنگ مقاومت ضدصهيونيستي، حمايت از ملل مسلمان و مظلوم جهان، اصلاح ساختارها و مناسبات ناعادلانه بين‌المللي و تقويت روح همبستگي و اتحاد جهان اسلام" را "وظایف اصلی دستگاه دیپلماسی" جمهوری اسلامی عنوان کرد.
وزیر امور خارجه در سخنرانی خود هیچ اشاره مستقیمی به ایالات متحده آمریکا نکرد اما با "غير منطقي، غير اصولي و غير منصفانه" خواندن رفتار برخی اعضای اتحادیه اروپا در عین حال گفت که :"ما آماده‌ي گسترش و تعميق روابط دو جانبه با هر يك از كشورهاي عضو اين اتحاديه بر اساس روابط متين و استوار با اين اتحاديه بر اساس احترام متقابل هستيم."
او در سخنان خود بارها بر لزوم توجه به "فرمایشات مقام معظم رهبری" و "دیدگاه های رئیس جمهور" در سیاست خارجی تاکید کرد.
صالحی همچنین از تلاش برای ایجاد "تغییر و تحول اساسی" در ساختار شورای امنیت سازمان ملل با همکاری کشورهای عضو جنبش عدم تعهد خبر داد اما هیچ اشاره ای به راهکارهایش برای پایان دادن به روند صدور قطعنامه های تحریم این شورا علیه برنامه هسته ای جمهوری اسلامی نکرد.
علی اکبر صالحی، در سال 1328 در شهر کربلا در عراق متولد شد. او مدرک دکترای خود در رشته فیزیک را از دانشگاه MIT آمریکا اخذ کرده و جزو نوابغ فیزیک هسته ای ایران است. صالحی پیش از این استادیار و رئیس دانشگاه صنعتی شریف، معاون دبیرکل سازمان کفرانس اسلامی و نماینده جمهوری اسلامی در سازمان بین المللی انرژی اتمی در زمان ریاست جمهوری سید محمد خاتمی بوده است.
No comments:
Post a Comment