آیا حکومت دست به خشونت خواهد زد؟

فیل گاست

در دو هفته گذشته توفان تغییرات از تونس وزیدن گرفت و به سمت شرق رفت و به مصر و اردن رسید و دو حکومت را سرنگون کرد و به حکومت سوم هشدار داد که باید تغییرات دموکراتیک در ساختار حکومت ایجاد کند.



حالا تحلیلگران سرتا سر جهان بر روي منطقه متمرکز شده اند و از خود مي پرسند آیا این طوفان تغییرات که به سمت شرق مي وزد، به ایران هم مي رسد تا منجر به تغییرات واقعي دموکراتیک در این شود یا برعکس در حد یک نجوا باقي مي ماند.



یک سال و نیم از زماني که حکومت ایران جنبش سبز ایران را به طرز وحشیانه اي سرکوب کرد، مي گذرد و روز دوشنبه امتحان دیگري براي ایجاد اصلاحات در پیش رو است.



حکومت ایران که روز جمعه اعلام کرد که سقوط مبارک در مصر با روز فرخنده سالگرد انقلاب اسلامي در ایران مصادف شده است، از بعد از اینکه دو چهره مخالف خواستار راهپیمایي در حمایت از جنبش مردم شمال آفریقا و خاورمیانه شدند، دست به بازداشت فعالان سیاسي زد.



مشخص است که حکومت نمي خواهد از فشار ها کم کند. و برخلاف مبارک در مقابل معترضین پر شور، دست روي دست نمي گذارد.



مقامات ایراني روز چهارشنبه علیه هر نوع اقدام اصلاح طلبان هشدار دادند تا دست به تظاهرات نزنند. با این حال اصلا مشخص نیست که مردم به خیابان ها بروند یا نه.



حسین همداني، یکي از فرماندهان سپاه به ایرنا گفت:« ما قطعا به آنها به چشم دشمن انقلاب و جاسوس نگاه خواهیم کرد و با آنها مقابله خواهیم کرد.»



حکومت ایران روز جمعه سالگرد انقلاب اسلامي سال 1979 را برگزار کرد.



مهدي کروبي و میر حسین موسوي از مردم خواسته اند که در میدان آزادي جمع شوند. میدان آزادي از بعد انتخابات مخدوش سال 2009 محل برگزاري بزرگترین تجمعات اعتراضي است.



کمپین حقوق بشر در ایران که در آمریکا است روز جمعه خواستار پایان دادن به سرکوب جنبش مهدي کروبي و میرحسین موسوي شد.



در بیانیه این گروه آمده است:« حکومت ایران دست به هر کاري مي زند تا مردم ایران را بترساند و آنها را از حق قانوني برگزاري تجمعات آرام، محروم کند. با اتفاقات اخیر در مصر، ما شاهد دور جدید فشار ها هستیم که با هدف ساکت کردن مردم ناراضي که از حقوق بشر محروم شده اند، صورت مي گیرد.»



کارشناسان به یک همسوئی جالب بین .مردم ایران ومصر اشاره مي کنند. آنها منتظرند تا بفهمند آنچه مردم مصر را به خیابان ها کشاند، موجب اعتراضات تازه در ایران مي شود یا نه.



جاشووا موراوچیک، استاد دانشگاه جان هاپکینز روز جمعه به سي ان ان گفت:« من این اتفاق را محتمل مي دانم. به گمان من بخشي از آنچه در مصر اتفاق افتاد الهام گرفته از جنبش سبز ایران بود. مسلما تونس از این جنبش تاثر گرفته است.»



وي در ادامه گفت:« در ماه ژوئن سال 2009، جنبش سبز آغاز شد و فضاي اینترنت را پر کرد و مصري ها با خود گفتند:« پس چرا ما انقدر عاجزیم. نگاه کنید میلیون ها ایراني به خیابان ها رفته اند و درمقابل حکومت ایستاده اند. چرا ما چنین کاري نکنیم؟»



موراوچیک مي گوید:« و مصري ها دست به تظاهرات هاي کوچک زدند و در یک مقطع آن گوله برف کوچک تبدیل به بهمن شد. البته هیچ تضمیني وجود ندارد که برعکس این اتفاق بیافتد»



انتخابات مخدوش ریاست جمهوري در سال 2009 در ایران، باعث خشم گسترده در جمهوري اسلامي ایران شد و عمیق ترین قشر هاي جامعه ایران را مورد توجه جهاني قرار داد و خشونتي را به نمایش گذاشت که طي چندین دهه دیده نشده بود.



حکومت ایران به طرز وحشیانه اي تظاهرات مسالمت آمیز مردم را سرکوب کرد و صدها فعال سیاسي اصلاح طلب و چهره هاي مخالف را دستگیر کرد. از دل این جنبش به رهبري موسوي و کروبي، جنبش امروزی سبز بوجود آمد که حالا براي حقوق مدني، آزادي و دموکراسي است که مبارزه مي کند.



کارشناسان معتقدند که اردن، بحرین و یمن، قبل از ایران دچار تغییرات اساسي دموکراتیک مي شوند و هر یک به شکلي آزاد مي شوند.



آمریکا روز جمعه ریاکاري ایران را در مورد بازداشت کردن چهره هاي مخالف و فیلتر کردن وبسایت ها و رسانه ها را محکوم کرد.



تامي ویتور، سخنگوي امنیت ملي آمریکا گفت:« حکومت ایران که اینگونه در مورد مصر صحبت مي کند باید به مردم اجازه برگزاري راهپیمایي آرام بدهد و همان چیزي را که براي مردم در قاهره مي خواهد در مورد مردم خودش اجرا کند.»



رهبران ایران از قیام مردم مصر و تونس استقبال کردند و گفتند که این اتفاق یادآور انقلاب اسلامي در ایران است که منجر به سقوط شاه و انقلاب اسلامي شد.



عباس میلاني، مدیر بخش مطالعات ایران در دانشگاه استنفورد گفت که خاومیانه در یک نقطه عطف مهم قرار گرفته است.



اما او و دیگران معتقدند که بین ایران و مصر یک تفاوت وجود دارد. ارتش مصر باوجود اینکه در کشور نقش کلیدي دارد، با شهروندان برخورد نکرد.



میلاني معتقد است که سپاه پاسداران که بعد از انقلاب اسلامي در ایران تاسیس شد، از حکومت در مقابل همه تهدید ها دفاع مي کند. سپاه و آدمکش هایش مردم ایران را سرکوب مي کند.



ارتش ایران مانند سپاه مجهز نیست و از لحاظ عقیدتي مانند سپاه منسجم نیست و در سرکوب هاي 2009 اگر نقشي داشت، بسیار کوچک بود.



میلاني مي گوید:« به عقیده من حکومت ایران مي داند که نمي تواند به ارتش وابسته باشد زیرا ممکن است آنها جانب معترضان را بگیرند.»



به گفته شوراي سیاست خارجي آمریکا، سپاه پا را بسیار فرا تر از وظیفه اش گذاشته است. امروز سپاه تبدیل به یک ارگان سیاسي، نظامي، اقتصادي، نظامي، اجتماعي شده است که در اعماق ساختار حکومت نفوذ کرده است و اعضاي آن بعنوان سفیر، شهردار، معاون رئیس جمهور و استاندار و وزیر انتخاب مي شوند.



یکي از اعضاي شوراي سیاست خارجي آمریکا مي گوید که سپاه از محمود احمدي نژاد که نفوذ آنان را عمیق تر کرده است، دفاع مي کنند. رهبر ایران نیز هیچ نشانه اي از مخالفت با احمدي نژاد نشان نداده است.



میلاني توقع ندارد که حکومت ایران به خیل عظیم معترضان ایران اجازه تجمع بدهد اما معتقد است:« تغییرات اساسي و وزش بي توقف دموکراسي به جمهوري اسلامي مي رسد و این درحالي است که ایران با مشکلات مهم اقتصادي روبرو است. جامعه ایران عمیقا تغییر کرده است اما حکومت نه.»



علي الفونه، محقق موسسه امریکن اینترپرایز گفت که او توقع ندارد اصلاحات چشمگیر در ایران اتفاق بیافتد، دستکم این اتفاق در کوتاه مدت نمي افتد اما مخالفان از انقلاب مصر دلگرم شده اند. او مي گوید که جنبش سبز تقریبا مرده بود و حالا نیرویي دوباره گرفته است.







الفونه معتقد است که تلاش هاي اصلاحات درصورتیکه بازیگران حکومت حساس شوند، امکان پذیر است. در مصر، ارتش در سقوط مبارک نقش داشت اما بعید است این اتفاق در ایران بیافتد.







ایزابل کولمن، از بخش سیاست خارجي آمریکا گفت که بین ایران و مصر یک تفاوت بزرگ وجود دارد و آن اقتصاد است. ایران نفت زیادي دارد و مي تواند واکنش نشان بدهد.







در عین حال دولت اوباما به فشار هاي خود به حکومت ایران در مورد برنامه هاي اتمي و نقض حقوق بشر و کمک به نیروهاي نظامي که اسرائیل را تهدید مي کنند، ادامه مي دهد.







روز گذشته سارا پیلین درمورد سیاست هاي کاخ سفید در قبال ایران پرسید.







در این روزها که همه به ایران چشم دوخته اند این سووال همچنان باقي است که آیا دولت ها مي توانند تغییر کنند اما همچنان قدرت را در دست داشته باشند؟







میلاني به این سووال چنین پاسخ مي دهد:« تجربه روز هاي گذشته نشان داده است که دموکراسي خواهي بدون تغییر حکومت تقریبا ناممکن است.»



سي ان ان، 11 فوریه